ABN AMRO betaalt 480 miljoen euro boete voor witwassen

ABN AMRO schikt voor 480 miljoen euro met het Openbaar Ministerie omdat de bank tekortschoot bij het tegengaan van witwassen. Het strafrechtelijk onderzoek naar voormalige bestuurders van ABN AMRO loopt nog. Het OM heeft inmiddels drie personen aangemerkt als verdachte, onder wie Chris Vogelzang. Waarschijnlijk gaat het ook om oud-topman Gerrit Zalm,dit heeft justitie niet bevestigd.

ABN AMRO wordt ervan verdacht onvoldoende te hebben gedaan om witwassen te voorkomen. Dat gebeurde op een dusdanige wijze dat de bank ook schuldwitwassen wordt verweten. Dit houdt in dat de bank ook echt een vermoeden moet hebben gehad dat bepaalde geldstromen niet deugden, maar vervolgens niets of te weinig heeft gedaan om dit te bestrijden.

ABN AMRO trok te laat aan de bel
Zo kon het gebeuren dat een klant in enkele jaren tijd 192 bankrekeningen opende bij ABN AMRO. Deze rekeningen waren grotendeels inactief; de persoon in kwestie gebruikte ze voor een belastingfraude van bijna 200.000 euro. ABN AMRO trok pas aan de bel toen justitie al was begonnen met een strafrechtelijk onderzoek naar de klant.
Kenners gingen er al langer vanuit dat er waarschijnlijk nog een flinke boete zou volgen voor de bank. Een paar jaar terug speelde al een vergelijkbare zaak bij ING. Die bank trof in 2018 een schikking met het OM van 775 miljoen euro.

Boete van 480 miljoen
Uiteindelijk bedraagt de boete voor ABN AMRO 300 miljoen euro. Daarnaast moet de bank nog 180 miljoen euro betalen voor ontneming. Dat is het bedrag dat ABN AMRO volgens het OM eerder heeft bespaard door zijn gebrekkige antiwitwasbeleid. Hierdoor duikt ABN AMRO opnieuw in de rode cijfers. Het concern verwacht door de straffen over het eerste kwartaal van het jaar een beperkt verlies te lijden.

Oud-leidinggevenden ook onder vuur
Vrijwel gelijktijdig met het nieuws over de schikking, werd bekend dat Vogelzang en Zalm vertrekken bij Danske Bank. Ze waren al een paar jaar weg bij ABN AMRO en werkten tegenwoordig bij de Deense bank. Doordat het OM besloot ook oud-leidinggevenden als verdachten aan te merken, werd hun positie in Denemarken onhoudbaar. Diverse media meldden op basis van ingewijden dat de derde verdachte Joop Wijn zou zijn. Die oud-minister van Economische Zaken werkte ook jaren voor ABN AMRO. Het OM wil zelf niet zeggen wie de verdachten precies zijn.

Dat verantwoordelijke bestuurders niet buiten schot blijven, komt niet als een verrassing. Bij de schikking van ING werd er een paar jaar terug nog niet gekozen voor het straffen van bestuurders. Maar daar was veel ophef over en de zaak kwam ook voor de rechter. Het gerechtshof in Den Haag bepaalde in december dat voormalig ING-topman Ralph Hamers ook nog strafrechtelijk moet worden vervolgd voor het falende toezicht op witwaspraktijken bij de bank.

Huidige baas ABN AMRO trekt lessen uit gebeurtenis
Robert Swaak, de huidige baas van ABN AMRO, kwam pas vorig jaar in dienst. Op dat moment was het OM al bezig met haar onderzoek. Volgens Swaak sluit ABN AMRO met de schikking een 'pijnlijk en teleurstellend hoofdstuk' af in de geschiedenis van de bank. Hij benadrukt dat het concern lessen trekt uit wat er is gebeurd en zich inmiddels extra gemotiveerd inzet om klanten en transacties goed te controleren.

'Vertrouwen in het financiële systeem geraakt'
Minister Wopke Hoekstra (Financiën) gaat in gesprek met ABN AMRO, De Nederlandsche Bank en staatsaandeelhouder NLFI over de megaschikking.

'De conclusies van het OM zijn helder en zeer pijnlijk', schrijft Hoekstra. 'ABN AMRO is ernstig tekortgeschoten in haar poortwachtersrol. Banken dienen de integriteit van ons financiële stelsel als poortwachters te bewaken en te beschermen. Dit raakt het vertrouwen dat burgers moeten kunnen hebben in het financiële systeem.'

Het gesprek met DNB, ABN AMRO en NLFI zal zich richten op 'de gevolgen' van de schikking. ABN AMRO is voor meer dan de helft in handen van de Nederlandse staat.

Maatregelen om witwassen tegen te gaan
De bank heeft maatregelen genomen om witwassen beter tegen te gaan, en heeft beloofd 'daar blijvend hard aan te werken', zegt Hoekstra. ABN AMRO heeft samen met DNB afspraken gemaakt om de problemen op te lossen. Het concern ligt op schema, en zal het programma naar verwachting eind volgend jaar hebben afgerond.

Zo heeft ABN AMRO al afscheid genomen van duizenden klanten, sinds de bank in 2019 door De Nederlandsche Bank (DNB) werd opgedragen opnieuw dossiers na te lopen en strenger op witwassen te controleren. Volgens het financiële concern gaat het om klanten waarvan het risico op eventuele misstanden relatief erg hoog was.