Ongekende daling van werkloosheid in eerste maanden 2021

Nederland telde in het eerste kwartaal van dit jaar 334.000 werklozen. Dat zijn er 50.000 minder dan in het kwartaal ervoor en dat betekent de grootste daling sinds het Centraal Bureau voor de Statistiek (CBS) in 2003 begon met meten. Tegelijkertijd steeg het aantal openstaande vacatures vorig kwartaal zeer snel, met 26.000. Dat is de grootste toename van deze eeuw.

De werkloosheid daalde zo hard doordat veel werklozen een baan wisten te vinden, al besloot ook een deel te stoppen met zoeken. Daardoor komen zij niet meer in de werkloosheidscijfers voor. De afname van het aantal werklozen lijkt op het eerste gezicht vreemd, omdat in het eerste kwartaal juist sprake was van een strenge lockdown.

Volgens CBS-hoofdeconoom Peter Hein van Mulligen komt dit onder meer doordat veel sectoren de coronacrisis relatief goed zijn doorgekomen. "Daarnaast was er vóór de pandemie veel krapte op de arbeidsmarkt. Veel bedrijven zijn daarom voorzichtig met het ontslaan van werknemers, omdat ze wellicht zeer moeilijk aan nieuw personeel kunnen komen."

Grootste stijging openstaande vacatures sinds 1997
Eind maart stonden er 245.000 vacatures open. Dat zijn er 26.000 meer dan aan het einde van het voorgaande kwartaal. Het is voor het eerst in 24 jaar dat er zo veel vacatures in drie maanden tijd bij zijn gekomen.

Onder meer in de handel (44.000 vacatures) en de zorg (38.000) is veel werk te vinden. In de horeca wordt in absolute aantallen minder personeel gezocht (circa 13.000 vacatures), maar er kwamen wel de meeste vacatures bij (6.000).

Aantal banen fors gedaald
In het eerste kwartaal verdwenen er 69.000 banen. Onder meer in de horeca, culturele sector en bij vervoersbedrijven ging de werkgelegenheid achteruit. Niet toevallig zijn dit branches die te maken kregen met de lockdownmaatregelen van het demissionaire kabinet.

Die daling kwam volledig voor rekening van de loondienstbanen. Die daalden met zo'n 82.000. Het aantal zelfstandigen nam juist toe, met ongeveer veertienduizend. Daardoor zijn er nu in totaal 10,67 miljoen banen in Nederland, inclusief die van zelfstandigen.

Dat het aantal banen daalt terwijl het aantal werklozen ook afneemt, lijkt tegenstrijdig. Volgens Van Mulligen komt dit onder meer doordat veel arbeidsmigranten sinds de uitbraak van COVID-19 terug zijn gegaan naar hun thuisland. Daardoor worden ze niet opgenomen in de werkloosheidscijfers, terwijl ze wel meetellen bij het aantal banen dat is verdwenen.