Grote Nederlandse apps volgen locatie gebruikers

Elf grote Nederlandse apps houden bij waar hun gebruikers zijn. Brandpunt+ heeft dat ontdekt na het onderzoeken van dertig populaire iPhone-apps. Sommige apps overtreden misschien de Europese privacyregels, denkt universitair hoofddocent Eelco Herder van de Radboud Universiteit in Nijmegen.

Brandpunt+ onderzocht de dertig populairste Nederlandse apps. In totaal vroegen elf van deze apps toegang tot locatiegegevens. Brandpunt+ vroeg de opgeslagen gegevens op en nam deze onder de loep. Het ging om onder andere apps van ParkMobile, Telegraaf Media Group (TMG) en Sanoma (nu.nl).

Relevante data-opslag
De meeste van de apps slaan alleen de laatst gemeten locatie op om relevante push-meldingen te sturen, zoals Buienradar of RTL. Andere apps controleren de locatie alleen wanneer de app ingeschakeld is, volgens Brandpunt+. Een voorbeeld is de app HartslagNu, ondersteund door onder andere het ministerie voor Volksgezondheid.

Continue monitoring
Dit geldt niet voor ParkMobile en TMG, die de locatie van de gebruiker volgens Brandpunt+ continu monitoren. De Telegraaf checkte in twee maanden tijd 376 keer de locatie van een telefoon, oftewel vier tot vijf keer per dag. ParkMobile slaat de locatie veertig tot vijftig keer per maand op. Zo waren de gegevens van het bezoek van Brandpunt+ aan een soa-polis en abortuskliniek door ParkMobile opgeslagen.

Lees meer: Reclame op basis van bankgegevens mag niet zomaar

Reden
Elke inbreuk op de privacy moet volgens de nieuwe Europese richtlijnen in verhouding staan tot het beoogde doel ervan. Een app als TMG slaat veel informatie over gebruikers op, maar is volgens Brandpunt+ vaag over de reden daarvoor. 'Bij ParkMobile kan ik me nog voorstellen dat er een valide reden is voor het opslaan van deze gegevens', zei Herder tegen Brandpunt+. 'Bij Telegraaf weet ik dat niet zo zeker. Voor het analyseren van leesgedrag of gepersonaliseerde advertenties heb je geen half jaar aan locatiedata nodig.'

Risico's
Volgens Herder is het niet zeker of dit binnen de Europese wetgeving valt. Zelfs als dit wel het geval is, zijn er volgens Brandpunt+ risico's voor gebruikers. Herder wijst erop dat de Belastindienst al eens parkeergegevens op probeerde te vragen bij de app Q-Park. Zo wilde de fiscus erachter komen of leaserijders niet te veel privéritjes maakten.
TMG liet aan Brandpunt+ weten dat reclamebedrijven toegang hebben tot de opgeslagen gegevens. Bij ParkMobile kunnen gemeentes en parkeergarages onder sommige omstandigheden de data inzien.

Ook interessant: D66: gepersonaliseerde advertenties schenden vaak privacy

Meer dan miljoen gebruikers
Beide apps weigeren aan Brandpunt+ te vertellen om hoeveel gebruikers het gaat. Marktonderzoekbureau GfK schat dat het aantal potentiële gebruikers van de Telegraaf-app boven de miljoen ligt.

Onderzoek
Kees Verhoeven, Kamerlid voor D66, wil dat de Autoriteit Persoonsgegevens naar het gebruik van locatiegegevens kijkt. Uitgever Sanoma, van onder meer Nu.nl, gaat intern onderzoek doen.