Druk op Lukashenko neemt verder toe, nieuwe demonstraties verwacht

De druk op de Wit-Russische president Alexander Lukashenko neemt verder toe, nu maandag naar verwachting opnieuw tienduizenden mensen de straat opgaan om zijn aftreden te eisen. De oppositie roept inwoners op om te gaan staken vanwege de frauduleuze verkiezingswinst van de president.

De Wit-Russische oppositieleider Svetlana Tikhanovskaya heeft maandag vanuit Litouwen gezegd klaar te zijn om het land te leiden. Zij was de enige grote uitdager van Lukashenko bij de verkiezingen, die de huidige president zegt met ruim 80 procent te hebben gewonnen. Tikhanovskaya kreeg volgens de 'officiële' verkiezingsuitslag iets meer dan 10 procent van de stemmen.

De gevluchte Tikhanovskaya heeft geen politieke ambities, maar kwam in de rol van oppositieleider terecht nadat haar man werd opgepakt toen hij Lukashenko uitdaagde bij de verkiezingen. Ze wil zo snel mogelijk nieuwe vrije verkiezingen organiseren en riep veiligheidsdiensten op de kant te kiezen van de oppositie.

Uit nog niet geverifieerde berichten op sociale media lijken mensen gehoor te geven aan de oproep om te gaan staken. Zo waren er maandagochtend geen presentatoren aanwezig om het nationale nieuws te presenteren. De Wit-Russische ambassadeur in Slowakije heeft volgens Reuters gezegd aan de kant van de demonstranten te staan.

Ruim 220.000 mensen demonstreren tegen Lukashenko
Zondag was volgens lokale media de grootste demonstratie tegen president Lukashenko tot dusver. Naar schatting gingen ruim 220.000 mensen de straat op in hoofdstad Minsk. Ook werd er gedemonstreerd door medewerkers van staatsbedrijven uit solidariteit met de demonstranten.

Op hetzelfde moment was er ook een tegendemonstratie bezig door aanhangers van Lukashenko. Daar kwamen naar schatting enkele duizenden mensen op af. Volgens de BBC zijn er echter aanwijzingen dat deze tegendemonstranten medewerkers van de overheid waren, die gedwongen werden om op te dagen uit angst voor represailles.

"Ik zal het land niet opgeven", zei Lukashenko tijdens de demonstratie van zijn aanhangers. Volgens de president is de oppositie verantwoordelijk voor het geweld. Hij ontkende dat de verkiezingsuitslagen zijn vervalst en zei bereid te zijn "morgen" met hervormingen te komen als het volk dat wil.

Wit-Rusland al een week lang toneel van demonstraties
Al ruim een week demonstreren Wit-Russen tegen hun president, die ze beschuldigen van het frauderen bij de verkiezingen. Zijn 'megaoverwinning' bij de verkiezingen wordt door vrijwel niemand geloofd. De oproerpolitie trad hard op tegen de demonstranten en hield 6.700 mensen aan. Vrijgelaten betogers zeggen te zijn mishandeld terwijl ze in de gevangenis zaten.

Tikhanovskaya liet maandag vanuit Litouwen weten dat ze de agenten die betrokken waren bij het hardhandig optreden zal vergeven als ze overstappen naar de kant van de oppositie. Als dat gebeurt, dan is het een kwestie van tijd voordat Lukashenko al zijn draagvlak heeft verloren.

De Europese ministers van Buitenlandse Zaken besloten eind vorige week al tot sancties tegen Lukashenko en andere personen binnen zijn regime. Ze beschuldigen het regime van verkiezingsmanipulatie en wijzen het hardhandige optreden tegen de demonstranten stevig af.

De Russische president Vladimir Poetin vertelde zijn Wit-Russische evenknie zondag in een telefoongesprek het land eventueel militair te zullen ondersteunen, mocht dat nodig blijken. Wit-Rusland is een belangrijke partner van Rusland, vanwege de militaire bufferzone tussen Moskou en de NAVO. Hoewel de relatie tussen de twee presidenten slecht is, vormen de twee landen op papier een eenheidsstaat.