Goed met geld: Moet ik van bank wisselen als ik duurzaam wil beleggen?

Lig je 's nachts wakker door gepieker over je pensioenpot, hoge rente of je niet-bestaande testament? Gelukkig is de artikelserie Goed met geld er om je van je financiële hoofdpijn af te helpen. Deze keer: Moet ik van bank wisselen als ik duurzaam wil beleggen?

Niet alle banken hebben het imago wereldverbeteraars te zijn; het is eerder andersom. Dat de grootste financiële dienstverleners bijvoorbeeld geld investeren in wapenhandel zien we af en toe terug in onderzoek en krantenkoppen.

Er lijken echter twee brave banken te zijn: Triodos en de Volksbank scoren allebei hoog op duurzaamheid in de zogeheten Eerlijke bankwijzer, een vergelijkingstool van onder meer Amnesty International, Milieudefensie en FNV. Hier wordt er gekeken naar wat de banken doen op het vlak van klimaatverandering, wapens, mensenrechten, natuur en elf andere gebieden. Op de site van de Consumentenbond lees je ook dat Triodos en ASN (onderdeel van de Volksbank) simpelweg "groene banken" zijn.

Tegelijkertijd bieden alle financiële dienstverleners zogeheten duurzame beleggingsfondsen aan - dus ook de banken met een slechte duurzaamheidsscore. Wat moet je hiervan maken als je wil gaan beleggen en niet wil bijdragen aan mensenhandel, verwoesting of corruptie. Kort gezegd: moet je weg bij de traditionele bank? En kan je wel met een gerust hart door het leven als je wisselt naar zo'n duurzame bank?

'Score gaat niet over beleggingsproducten van de bank'
Duurzaam beleggen kan op zich bij elke bank of financiële dienstverlener in Nederland. Maar het is ingewikkelder dan dat. "Je hebt twee niveaus als het gaat om duurzaam beleggen. Ten eerste: bij wie koop je het in? Ten tweede: wat koop je?" zegt Rob Bauer, hoogleraar institutionele beleggers bij de Universiteit van Maastricht en directeur van het European Center for Sustainable Finance. "Die duurzaamheidsscore gaat juist om de bank zelf, niet over de beleggingsproducten die ze bieden aan consumenten."

Dat de traditionele banken slechter scoren op duurzaamheid is op zich niet vreemd, meent Xander Urbach, projectmanager bij Vereniging van Beleggers voor Duurzame Ontwikkeling (VBDO): "De wereldeconomie is niet duurzaam, en daarvan zijn de traditionele banken onderdeel. Wel hebben [deze banken] beleid nodig die bedrijven aanzetten om te verduurzamen. Anders moeten ze stoppen geld uit te lenen aan deze ondernemingen."

Door en door duurzaam beleggen
Door klant te blijven bij de traditionele bank betaal je een maandelijkse fee aan een bank die misschien geld leent aan de tabaksindustrie en wapenmakers, of die alleen maar witte mannen in het bestuur heeft zitten. "Je moet het zelf weten: vind jij dit belangrijk of niet?" vraagt Rob Bauer retorisch.

"Als je helemaal duurzaam wil bankieren en dus ook wil beleggen, dan moet je overstappen naar Triodos of de Volksbank", volgens Xander Urbach bij VBDO.

Met andere woorden: je kunt bij elke bank beleggen in duurzame bedrijven. Maar als je een door een door duurzame belegger wil zijn, dan moet je ook overstappen naar een duurzame bank.

Overstappen heeft wel vaak een prijs voor je eigen portemonnee. De zogeheten duurzame banken hebben namelijk een beperkt aantal beleggingsproducten, met lagere risico's en hogere beheerkosten. Daardoor halen consumenten vaak een lager rendement.