Vieze smartphones: 'Oorsmeer is niet erg, vieze handen wel'

Oorsmeer, poepbacteriën en straatvuil… Uit onderzoek blijkt dat onze smartphone nog vele malen smeriger is dan een toiletbril en dat er wel zeventienduizend bacteriële genen op het toestel kunnen leven. Welke risico's kleven er aan smerige smartphones?

Charlotte Michels, deskundige op het gebied van infectiepreventie, werkt in de zorg. De hygiëneregels op het gebied van smartphones maken daar het verschil tussen leven en dood. Dat geldt in het 'gewone' leven niet altijd. Toch kunnen hygiënische gewoontes wat betreft smartphones het verschil maken.

"Als iemand het norovirus heeft - en dus last van diarree heeft - verspreidt dit virus zich gemakkelijk via de handen. En dus ook via telefoons", weet Michels.

"Als je je telefoon pakt, zonder dat je deze ontsmet hebt, besmet je je telefoon met allerlei bacteriën en/of virussen die je op dat moment aan je handen hebt. Deze kunnen wisselend overleven op de telefoon. De ene bacterie overleeft kort, de ander kan het dagen of zelfs weken uithouden."

'Pas handhygiëne toe waar het hoort'
In tijden van corona wordt het ons steeds vaker ingeprent: handhygiëne. Het ontsmetten van de handen is ook voor het schoonhouden van de smartphone cruciaal. "Pas handhygiëne toe daar waar het hoort", bepleit Michels. "Nadat je naar het toilet bent geweest, na het opruimen van bedorven voedsel of juist voor je voedsel gaat bereiden. Als je na dat soort momenten handhygiëne toepast, kun je ervan uitgaan dat je telefoon niet zomaar besmet kan raken of dat je van alles verspreidt vanaf je telefoon."

Onze handen zijn vaak de boosdoener als het aankomt op het besmetten van onze telefoon met bacteriën en virussen. "Telefoonoortjes met restjes oorsmeer zien er niet fris uit, maar zijn niet per se gevaarlijk. Je handen zitten overal aan, dat geldt niet voor je oren. Tenzij je een schimmelinfectie in je oren hebt, maar over het algemeen komt dat niet vaak voor."

'Het begint bij bewustwording'
Van je handen niet wassen na een trip met het openbaar vervoer tot je telefoon uitlenen aan anderen en deze daarna niet ontsmetten: een onhygiënische gewoonte zit al snel ingebakken in ons systeem.

"Een gewoonte is een onbewuste handeling", benadrukt gedragspsycholoog Sophia Tepe. "Het is belangrijk om je dat te realiseren als we het hebben over gedragsverandering. De kracht van deze onbewuste patronen is vele malen sterker dan wilskracht." Dat gezegd hebbende, hoe doorbreek je dit?

Het begint allemaal met bewustwording, stelt Tepe. "Wanneer je niets weet over de risico's van slechte telefoonhygiëne, heb je ook geen reden om je gedrag aan te passen. Bewustwording is daarom het startpunt van je nieuwe gewoonte. Maar door de ingeslopen hardnekkige patronen zijn intenties alleen niet genoeg."

Schrijf een concreet plan op
Een bewezen hulpstuk om je intentie om te zetten in het 'echt doen', is het gebruik van de zogeheten implementatie-intenties. Of simpelweg: een concreet 'als-danplan' opschrijven, tipt de gedragspsycholoog. "Bijvoorbeeld: als ik vanavond ga slapen, dan maak ik mijn telefoon schoon met een reinigingsdoekje. Of: als ik vandaag op kantoor naar de wc ben geweest, dan reinig ik mijn handen grondig met zeep." De 'wat', 'waar', en 'hoe' zijn hierbij essentieel en maken je plan concreet. "Zeggen dat je hygiënischer met je smartphone wil omgaan, is te algemeen", voegt Tepe eraan toe. "Kies daarnaast voor een positieve formulering."

Michels heeft goede hoop. Ze ziet het aantal buikgriepgevallen bijvoorbeeld afnemen, waarschijnlijk als positief gevolg van de coronamaatregelen. "Mensen gaan beter om met handhygiëne en dat begin je te merken. Elkaar niet ontmoeten helpt natuurlijk ook in het kader van infectiepreventie."