Schouten sluit stikstofdeal met oppositie, maar chagrijn blijft

Minister Carola Schouten (Landbouw, Natuur en Voedselkwaliteit) heeft een meerderheid in de Tweede en Eerste Kamer gevonden voor haar stikstofplannen. Schouten heeft de avond voordat ze met de Kamer debatteert over haar wet een akkoord gesloten met oppositiepartijen SP, 50PLUS en SGP. Maar niet alle partijen zijn tevreden.

Dat laten de betrokken partijen en het ministerie van Landbouw, Natuur en Voedselkwaliteit (LNV) woensdagavond aan NU.nl weten. De oppositiepartijen zijn nodig voor een meerderheid in de Eerste Kamer, waar de coalitie van VVD, CDA, D66 en CU zes zetels tekort komt.

In de aangepaste wet staat dat in 2035 de helft minder stikstof wordt uitgestoten, dat is ambitieuzer dan het doel uit het eerste plan, dat kwam neer op een stikstofreductie van 25 procent in 2030.

Er komen ook tussendoelen voor 2025 en 2030 om zeker te weten dat het kabinet op koers ligt.

Eerder dit jaar adviseerde Johan Remkes het kabinet om de stikstofuitstoot met ten minste de helft te verminderen in 2030.

CDA tevreden, D66 had het ambitieuzer gewild
CDA-Kamerlid Jaco Geurts zegt in een reactie blij te zijn "dat we nu een stap verder zijn gekomen".

Hij is vooral te spreken over de oplossing die er ligt voor boerenbedrijven die door het verbod op het oude stikstofbeleid in de problemen zijn gekomen. Eerder uitgegeven vergunningen werden ongeldig verklaard, waardoor sommige ondernemers opeens juridisch illegaal werden. "Het gaat om duizenden boeren die daar 's nachts van wakker liggen", zegt Geurts.

D66'er Tjeerd de Groot heeft met zijn partij ambitieuzere doelen, in het verkiezingsprogramma staat 50 procent minder stikstof in 2030, maar is toch tevreden.

Vooral over het met benaderen van de meest vervuilende boerenbedrijven dichtbij beschermde natuurgebieden, de zogenoemde piekbelasters. "De regeling is nu zo gemaakt dat het echt aantrekkelijk wordt om je bedrijf te stoppen of te verplaatsen", aldus De Groot.

De SP krijgt in ruil voor steun 20 miljoen euro extra, 40 miljoen in totaal, voor de bouw van seniorenwoningen in buurten. Maar Kamerlid Frank Futselaar benadrukt dat dat niet de belangrijkste reden is om met de plannen in te stemmen.

"Meer investeren in natuur en het verlagen van stikstofuitstoot was voor ons het belangrijkste om aan tafel te zitten."

Chagrijn boeren en oppositie blijft
Anderhalf jaar geleden zette de Raad van State een streep door het stikstofbeleid van het kabinet omdat het beschermde natuurgebieden (Natura 2000) verwaarloosde.

Daardoor werden in één klap alle bouwvergunningen die met dat beleid (het Programma Aanpak Stikstof, of PAS) waren gegeven, ongeldig. Veel bouwplaatsen kwamen stil te liggen.

Wat volgde waren noodverbandjes om 'stikstofruimte' te creëren, zodat in ieder geval de woning- en wegenbouw weer kon worden hervat. Vorig jaar werd daarom in allerijl een spoedwet door het parlement geloodst, maar er was veel tegenstand van de boeren en oppositiepartijen.

Die weerstand is nooit weggegaan. GroenLinks en PvdA zijn fel tegen de plannen van Schouten. Beide partijen kunnen in hun eentje de coalitie ook aan een meerderheid helpen in de Eerste Kamer.

PvdA: 'Iedereen is ontevreden, dan doe je iets niet goed'
GroenLinks-Kamerlid Laura Bromet heeft uit onvrede over de kabinetsplannen een eigen stikstofwet gemaakt die, toevallig of niet, op dezelfde dag in de Kamer wordt behandeld als de wet van Schouten.

Bromet wil dat de stikstofuitstoot minimaal wordt gehalveerd in 2030. "Het duurt allemaal veel te lang. Nederland zit al anderhalf jaar in onzekerheid", zegt Bromet.

Ook PvdA-Kamerlid William Moorlag hekelt Schoutens aanpak. "Het is een klassiek voorbeeld van zachte heelmeesters, stinkende wonden."

Ook het nieuwe voorstel kan niet op goedkeuring rekenen van de PvdA'er. "Het is minder dan de Commissie-Remkes adviseert en het is geen oplossing voor de stagnerende woningbouw en economische ontwikkeling."

De boeren zijn ook niet tevreden. Drie weken terug was er weer een protest met trekkers in Den Haag. De agrariërs zijn vooral tegen de vrijwillige opkoopregeling voor boeren die vlakbij beschermd natuurgebied zitten.

"Iedereen is ontevreden. Dan doe je iets niet goed", aldus Moorlag.

Donderdag debatteert de Kamer eerst over de stikstofwet van GroenLinks. Aansluitend worden de plannen van Schouten behandeld.